Skip to main content

Jieštipšomohjelm

Tiervâpuáttim atâštâs jieštipšomohjelmân!

Taat jieštipšomohjelm fáálá iše atâštâsân. Laaviih-uv pisániđ murâštiđ? Lah-uv aašijn huolâst jo muuneeld? Lah-uv epimiärálávt atâštum tâi liävuttem?

Lii-uv taat jieštipšomohjelm muu várás?

Jis aibâšah tilán nubástus, te atâštâs jieštipšomohjelmist sáttá leđe tunjin ävkki. Atâštâs jieštipšomohjelm suápá puohháid, kiäin láá eellim hemâdeijee atâštâstobdoh já lijgemiärálâš murâštem. Tust ij taarbâš leđe diagnoos.

Pyeremus äigi uápásmuđ jieštipšomohjelmân lii talle, ko atâštâs ij lah meendu vuáimálâš.

Taat jieštipšomohjelm lii läivis já koskâváduhis tavdâmeerhâi várás.

Tun puávtáh kevttiđ atâštâs jieštipšomohjelm

  • 24/7
  • nuuvtá
  • avveest sorjohánnáá
  • nomâttemmeeht já čáládâthánnáá
  • tast sorjohánnáá, et lii-uv diagnoos vâi ij
  • eres tipšo ooleest tâi jiečânávt
  • čođâlditmáin ubâ ohjelm tâi valjiimáin tuše olssâd pyeremustáá heivejeijee oosijd

Mii ulmen lii, et tiäđuh já iše láá finnimnáál puohháid jotelávt, juvsâttetteht já vyeligis kozzâšáin.

Atâštume sáttá tiettuđ maaŋgânáál, tun sáátáh hiettâđ meid čuávuváin ohjelmijn:

Ohjelm čoggâšuvá čuávuváin oosijn

1. MAST LII KOČČÂMUŠ?

Vuossâmuu uásist tun finniih tiäđu atâštuumeest.

Tun oopah tubdâđ, et magareh tavdâmeerhah atâštâsâst pyehtih leđe. Tun puávtáh árvuštâllâđ jieijâd tavdâmeerhâi vuáimálâšvuođâ já suujâid.

Äššitobdeevideoin tun oopah, et kuás atâštâsân kannat porgâđ maidnii já mii toos iššeed. Atâštâs feerim ulmuuh muštâleh videoin, et mii láivud tavdâmeerhâid já maht atâštâssáin puáhtá oppâđ eelliđ.

Tun finniih meid tiäđuid tast, et maht atâštâs puáhtá tipšođ.

2. TYEJIPIERGÂSEH

Hárjuttâsah láá ohjelm vááimus. Toi peht tun peesah karttiđ já smiettâđ čuávdusijd jieijâd tilán.

Ropâlij hárjuttâsâiguin tun oopah muásudâttâm já tiäđulii mieldiorroom. Muásudâttâm lii vyehi rávhudiđ roopâ já muštâliđ toos, et ij lah mihheen eettin.

Juurdâhárjuttâsâiguin tun hastâlah jieijâs jurduid, huolâid já tooimâ. Tun suogârdâlah, maggaar tárbu nubástusân tust lii.

Hárjuttâsâid porgâmáin tun muttuuh lohhest aktivlâžžân tahhen. Tun oopah čuolmâi čuávdim já uđđâ vuovijd jurdâččiđ tilálâšvuođâid. Tánávt tun vááldáh laavhijd jieijâd tile pyeredem kuávlun.

Hárjuttâsah mulsâšudeh kukkoduvâs já siskáldâsâs peeleest. Tun puávtáh uápásmuđ tooid ton oornigist ko halijdah tâi valjiđ tuše olssâd pyeremustáá heivejeijee hárjuttâsâid.

3. EVVISEH PUÁTTEEVUOTÂN

Majemuu uásist tun sundedah jurduid puátteevuođâ kuávlun.

Atâštâs haldâšemvuovij lasseen vajo puárránmân vaigutteh meid eres ääših tuu aargâst.

Tun finniih oonâid, et maht toollâđ paijeen taid puátusijd, maid tun lah juksâm. Tun oopah, et aargâ haldâšem já täsitiädulâš eellim vaigutteh mielâtiervâsvuotân.

Tun puávtáh tevdiđ koijâdâllâm uđđâsist já viärdádâllâđ, et mon tääsist tuu atâštâs lii jieštipšom maŋa.

Tun kaavnah meid liiŋkâid ávhálijd palvâlussáid sehe Mielenterveystalo eres siskáldâssáid, moh sättih kiäsuttiđ tuu.

Čuávuváá videost (1:34) tun kuulah tärhibeht jieštipšomohjelm ráhtusist. Tun finniih meid tiäđuid tast, et maht jieštipšomohjelm hárjuttâsah já tuávááštiätu pyehtih išediđ tuu vajo.

Mii lii jieštipšomohjelm?

  • vuáđuduvá tutkum toimâmvuovvijd, moh láá aiccum pehtilin tipšoost
  • čoggâšuvá kuulmâ uásist
  • siskeeld tiäđuid já hárjuttâsâid, moh išedeh aargâst já tavdâmeerhâi haaldâšmist

Taat lii meid áámmátlii tyejipiergâs

Taam puáhtá kevttiđ olesvuottân tâi oosij mield juávhui tâi ohtâgâsteivâmij toorjân.

Áámmátlâš puáhtá tuárjuđ já stivriđ hárjuttâsâi porgâmist. Jieštipšomohjelm čoođâ moonnâm ääigi láá teivâmeh táválávt 1–3 kerd. Toi ääigi puáhtá ovdâmerkkân savâstâllâđ hárjuttâsâi pajedem jurduin já smiettâđ, et moh hárjuttâsâid lijjii hiäivulumoseh.

Huám!

Jis arvâlah, et tuu tavdâmeerhah láá váduheh, te ele iäpádâl ton lasseen uuccâđ iše!

Muštolisto algâttem várás

Kost peri, kuás peri

Jieštipšomohjelm lii tunjin finnimnáál ain, ko tust lii asto, já materialijd tun peesah keččâđ mon tijmeääigi peri saajeest sorjohánnáá. Vieti veikkâ kähvipuudâ kukkosii purdo tiätumaašin piällást já njoomâ tiäđu fáádást.

Aktivlâš hárjuttâllâm puáhtá puátusijd

Uđđâ tyejipiergâsij oppâmist ovttuu juátkojeijee hárjuttâllâm lii tehálâš. Ko tun hárjuttâlah tyejipiergâsij kevttim vistig älkkees tilálâšvuođâin, te toh išedeh tuu kuuloold meid váduhub tilálâšvuođâin, main tobdoh láá väldimin oles vääldi.

Tuu priivaatvuođâ suojâlem tiet koijâdâlmij já hárjuttâsâi vástádâsah iä vyerkkejuu. Jis halijdah taid vuárkán, te kopijist taid olssâd sierânâs tiätuvuárkán.

Tust lii máhđulâšvuotâ nubástusân

Tun lah forgâ aalgâtmin jieštipšomohjelm. Pyeri, et tun tooimah jieijâd pyerrin. Jieštipšomohjelm iššeed tuu taggaar eellim kuávlun, mon tun jieš halijdah.

Lii táválâš, jis hárjuttâsah oroh koskâttuvâi hastâleijen. Tot kulá áášán, ko tun viigah olášuttiđ pisováid nubástusâid. Nuuvtpa puávtáh leđe olssâd ármulâš. Oovded ohjelm mudágis pitáh häävild, já toolâ puudâid, vâi tuu vyeimih mäccih.