Jiõččhåidd-programm
Tiõrv pueʹttmest tååʹsǩ jiõččhåidd-prograʹmme!
Lij-a tät jiõččhåidd-programm muu vääras?
Jõs kaibbjak vuâkka muttâz, vuäitt tååʹsǩ jiõččhåiddprograammâst leeʹd tuʹnne äuʹǩǩ. Tååʹsǩ jiõččhåiddprogramm suäpp pukid, ǩeäin liâ jieʹllem heâmmeei tååʹsǩ tobddi da ǩeäk peʹcclâʹstte leeiǥas. Tuʹst ij taarbâž leeʹd diagnoos.
Pueʹrmõs äiʹǧǧ tobdstõõttâd jiõččhåiddprograʹmme lij tâʹl, ǥu tåʹsǩǩ ij leäkku čuuʹt kõõrâs.
Tät jiõččhåiddprogramm lij lääiʹves da kõskkvaiggâd oudldõõzzi vääras.
Vuäitak ââʹnned tååʹsǩ jiõččhåidd-prograamm
- 24/7
- dääras
- tõt iʹlla ǩidd ââʹjjest
- nõõmteʹmmen da ǩeeʹrjtõõđǩani
- tõt iʹlla ǩidd tõʹst, lij-a tuʹnne uvddum diagnoos avi ij
- jeeʹres hååid mieʹldd leʹbe jiõččânji
- jeäʹleeʹl čõõđ prograamm leʹbe vaalšeeʹl tåʹlǩ tõid, kook sueʹppe jiõccsad pueʹrmõsân
Täävtõssân meeʹst lij, što teâđ da vieʹǩǩ liâ vuäǯǯamnalla pukid jåʹttlânji, vuällamlaaǥǥlânji da vueʹllǥaž kõddsin.
Tåʹsǩǩvuõtt vuäitt pueʹtted õlmmsa määŋgain jeeʹres naaʹlin, säättak vuäǯǯad ääuʹǩ še täin prograammin:
Programm nårrai näkam vueʹzzin
1. MÂʹST LIJ KÕÕČČMÕŠ?
Mättjak toobdsted, mäʹhtt tåʹsǩǩ oudldâstt. Vuäitak ärvvtõõllâd oudldõõzzi viõkksõsvuõđ da määinaid.
Äʹšštobddivideoin mättjak, kuäʹss toskka kaʹnnat kässjõõttâd da mii tõõzz vieʹǩǩat. Tååʹsǩ tobddâm oummu mainste videoin, mii lääiʹvad oudldõõzzid da mäʹhtt tååʹsǩin vuäitt mättjed jieʹlled.
Vuäǯǯak še teâđaid tõʹst, mäʹhtt tååʹsǩ hååidat.
2. TUÂJJKÄÄʹUN
Vaardlvaž harjjtõõzzi veäkka mättjak luännʼjummuž da teâđstum mieʹldd åårrmõõžž. Luännʼjummuš lij kuånstt rääuhted siisklõõžž da puʹhtted õlmmsa tõõzz, što iʹlla jieʹtt ni mâʹst.
Juurdharjjtõõzzi veäkka smiõttak jurddjääd, huõlääd da tåimmjummšad. Smiõttak jiijjad taarbad muttsa.
Harjjtõõzzi pääiʹǩ mottjak lookkjest aktiivlaž raajjʼjen. Mättjak vaiggâdvuõđräʹtǩǩummuž da ođđ naaʹlid šiõhttlõõttâd vuõʹjjid. Nääiʹt vääldak laauʹǩid jiijjad vueʹjj pueʹrummša.
Harjjtõõzz vaajtâʹlle kookkadvuõđ da siiskõõzz mieʹldd. Vuäitak tobdstõõttâd tõid jiijjad haaʹleem jiârǥâst leʹbe vaalšed tåʹlǩ tõid, kook sueʹppe tuʹnne pueʹrben.
3. JEÄʹVVEZ JUÄTKKA
Tååʹsǩ tuõʹllstõõllâm kuånsti lââʹssen vueiʹttmõõžž pueʹrummša vaaikte še jeeʹres arggjieʹllem ääʹšš.
Vuäǯǯak viiŋkid, mäʹhtt âânak juʹn õsttâm puättmõõžžid. Mättjak, mäʹhtt aarǥ tuõʹllʼjummuž da tääʹssteäddsaž jieʹllem vaaikte miõltiõrvâsvuõʹtte.
Vuäitak tiuddeed kõõjjõõzz oʹđđest da verddõõllâd, måkam tääʹzzest tåʹsǩǩ lij jiõččhååid mâŋŋa.
Kaaunak še liiŋkid äukkai kääzzkõõzzid di jeeʹres Miõltiõrvâsvuõttpõõrt siiskõõzzid, kook vueiʹtte ǩieʹssed tuu miõl.
Puõʹtti videost (1:34) kuulak tääʹrǩben jiõččhåidd-prograamm rajjsest. Vuäǯǯak še teâđaid tõʹst, mäʹhtt jiõččhåidd- prograamm harjjtõõzz da tuâǥǥasteâtt vueiʹtte hiâlpted jiijjad åårrmõõžž.
Mii jiõččhåidd-programm lij?
- vuâđđââvv hååidast viõkkâšʼsen tuõttum da tuʹtǩǩuum tåimmamnaaʹlid
- nårrai koolmâst vueʹzzest
- âânn seʹst teâđaid da harjjtõõzzid, kook vieʹǩǩte aarǥâst da oudldõõzzi tuõʹllʼjummšest
Tät lij še ämmat-tuâjjla tuâjjneävv
Tän vueiʹtet obbvuõttân leʹbe vueʹzzin ââʹnned joouki leʹbe personvueiʹnnlõõttmõõžži tuäʹrjjen.
Ämmat-tuâjjlaž vuäitt uʹvdded tueʹrj da vuäʹpsted harjjtõõzzi raajjmõõžžin. Jiõččhåidd-programm čõõđmõõnnmõõžž poodd vueiʹnnlõõđât täujja 1–3 vuâra. Tâʹl vueiʹtet ouddmiârkkân saǥstõõllâd harjjtõõzzi counnmõõžž jurddjin da smiõttâd, måkam harjjtõõzz liâ pueʹrmõsân suåppi.
Vuâmmaž!
Jõs toobdak, što oudldõõzz liâ tuõđâs, jeäʹl jårrââʹst raukkâd vieʹǩǩ!
Mošttlistt alttummša
Koʹst täättas, kuäʹss täättas
Jiõččhåidd-programm lij vuäǯǯamnalla kuäʹss täättas, ǥu tuʹst lij äiʹǧǧ da materiaalid piâzzak ǩiõččâd čiâssääiʹjest da pääiʹǩest soorčǩani. Vieʹtte håʹt mâka kååʹffkõõut piʹštti poodd teâttmašinain vääʹldeeʹl teâđaid ääʹššest.
Aktiivlaž harjjtõõllmõš põhtt puättmõõžžid
Ođđ tuâjjneävvai mättjummšest juätkkjeei harjjtõõllmõš lij vääžnai. Ǥu harjjtõõlak tuâjjneävvai âânnmõõžž vuõššân hiâlpâs vuõʹjjin, vieʹǩǩte tõk tuu siõmmnai siõmmnai še vaiggääb vuõʹjjin, koin tobddi liâ väʹlddmen pâiʹlvääʹld.
Privaattlažvuõđ suõjjeem vääras kõõjjõõzzi da harjjtõõzzi vasttõõzz jiâ ruõkkjõõv. Jõs haaʹlääk tõid ruõkkâd, kopiââʹst tõid jiõccsad pååđteâttõʹsse.
Tuʹst lij vueiʹtlvažvuõtt muttsa
Leäk sõrgg altteʹmmen jiõččhåidd-prograamm. Šiõǥǥ, što tååimak jiijjad pueʹrmõsân. Jiõččhåidd-programm vieʹǩǩat tuu nåkam jieʹllem årra, mõõnnallšem ton jiõčč haaʹlääk.
Lij noʹrmaal, jõs harjjtõõzz tåbddje kõõskâst väʹǯǯlõssân. Tät kooll äšša, ǥu ǩiččlõõđak põõšši muttsid. Leäkku kuuitâǥ jiõccsad äärmlaž. Tueʹjjed prograamm suåppi kuuʹsǩin, da ââʹn maaccteei kõõutid.