Jiõččhåidd-programm

Liikkeeʹesvuõtt lââʹzzat jieʹllma tuõʹllʼjemtobddi da oouʹdad pueʹrrjieʹllem. Tuejjummuž da tååim jiâ taarbâž leeʹd ni vooʹps stälbbai. Aarǥ vuâđđääʹšš, mâta porrmõõžž raajjmõš, liikkummuž, čiistmõš da jijstes huõllâânnmõš liâ puk tååim.   

• Vuâđđaaʹššin spraavdõõttmõš rääjj ryytm aʹrǧǧe da põhtt miõllpueʹr mâta vuâmmšeǩani.
• Vuässadvuõtt tuâjj- da mättʼtõõttiõhttsažkååʹddest di sosiaalʼlaž kõskkvuõđ põʹhtte jieʹllma siiskõõzz.
• Liikkummuš da jeeʹres staarjõõzz ouʹdde miõllpueʹr.

Liikkeeʹesvuõtt lij šiõǥǥ leeʹd tääʹssteäʹddast viõkkvääri, ooddi da vueiʹtlvažvuõđivuiʹm. Tåbddai-a tuʹst, što aarǥâst liâ nokk miõllsaž tuejjummuž jiccsad? Jõs vaʹsttiiǩ ”ij”, måkam tuejjummuž ton haaʹleʹčiǩ lââʹzzted jiijjad jieʹllma? 

Ââʹn huõl sosiaalʼlaž kõskkvuõđin. Kontaakt järrsid liâ vääžnai. Aaʹššin mainstummuš, õõutâst tuejjummuš leʹbe pâi mieʹldd åårrmõš ǩieʹppee streeʹss. Ǩeäk liâ samai tuʹnne vääžnai? Leäk-a õhttvuõđâst siʹjjid nokk jiânnai? Še õhtt taaurõš lij juʹn kaallšõs. Jiijjad piâr da ruåđ liâ vääžnai säimmõõzz.  

Kaiʹbbjak-a ođđ ooumažkõskkvuõđid? Ođđ sosiaalʼlaž tobddi čuõlmmummuš vuäitt tåbddjed aalǥâst väʹǯǯlen. Lij kuuitâǥ vääžnai vueʹlǧǧed tuõsttlõnji taʹrǩstõõllâd pirrõõzz. Ođđ taaurõõžžid vuäitt kaunnâd mättʼtõõttmõõžž leʹbe tuâj pääiʹǩ. Staarjõõzzin, õutstõõzzin leʹbe kruuggin lij vueiʹtlvaž vueiʹnned seämma aaʹššin loŋŋnam oummuid.  

Mieʹrrkõskksaž vueʹđđem-kaajâlnââʹer-rytmm da riʹjttjeei inn-nââeʹr liâ vääžnai. Vueʹđđemtarbb lij samai individuaalʼla, da tõt vaajtââll ââʹjj, ääʹrb da aktiivlažvuõđ mieʹldd. Rääʹvesoummu vueʹđđemtarbbân meäʹrtõõlât täujja nuʹt 7—9 čiâss suutkâst.  

Jõs inn-nââeʹr kuâđđje occnjen, ij åårrmõõžž kaʹnnet virksmâʹtted pâiʹlmeärrsaž kååʹf leʹbe jeeʹres kofeiin seʹst õõʹnni juʹlstõõǥǥi naaudšummšin, ǥu leiʹǧǧ kofeiin vuäitt lââʹzzted tååʹsǩ tobddjid.  

Miõltiõrvâsvuõttpõrtt.fi:st käunnai še nââʹerteʹmesvuõđ jiõččhåidd-programm.  

Liikkummuš vieʹǩǩat puʹrǧǧeed tååʹsǩ vaardâst šõõddtem hooddõõvvâmvuõđ da jieʹttsââʹj. Liikkummuš lääiʹvad še tåʹsǩǩvuõđ fyyslaž oudldõõzzid, mâta pannvââʹj leʹbe tuäʹrjstõõzz. Liikkääk-a jiijjad miõlâst ååʹn nokk jiânnai?  

Jõs haaʹlääk lââʹzzted aʹrǧǧe liikkummuž, kaʹnnat tueʹjjeed kalenteera liikkummušplaan. Muuʹšt, što hääʹsǩeld tobddjeei liikkummša vuâlǥak hieʹlǩben. Liikkummuž ij taarbâž pâi leeʹd viʹrǩǩes väʒʒmõõžž, pâi tõt vuäitt leeʹd še äuʹǩǩliikkummuž leʹbe håʹt mâka mueʹrji uussmõš leʹbe pällsiõrr taaurõõžžin.  

Siâzztõõllâp, što liikkääk uuʹccmõsân 3 x 30 minuutt neäʹttel poodd. Še uuʹcces mieʹrr lij pueʹrab ǥu ij ni vooʹps. Täujja vääžnmõs lij piâssâd vueʹlǧǧed!  

Määŋgpeällsaž porrmõš tuõʹllai šiõǥǥ tåimmamoodd. Vuõivâšn liâ oummu tåimmjummuž beäʹlnn vääžnai orgaan. Pooreeʹl puârast ooudak vuõivšna da vaʹrdde energia. Šiõǥǥ poorrâmoodd pueʹree čiŋlmõõvvâmoodd, koordinaatio, motivaatio, moošt da streeʹss ǩiõrddmõõžž. Mieʹrrkõskksaž poorrâmrytmm ryʹtmmat še peeiʹv.