Jieštipšomohjelm

Mii peri toimâlâšvuođâid lasseet tuu elimân haldâšem tobdo já oovded pyereestvaijeem. Porgâmušah já tooimah iä taarbâš leđe makken stuárráid. Aargâ puoh vuáđuääših, tego mälistem, lihâdem, čurgim já alnestis huolâ anneem, láá tooimah.

• Vuáđuaašij čođâldittem hämmee riitmâ aargân já addel pyeri mielâ masa huámmášhánnáá.
• Uásálâšvuotâ pargo- já uáppeesiärváduvâst sehe sosialliih koskâvuođah pyehtih elimân siskáldâs.
• Lihâdem já eres puđâldâsah adeleh pyeri mielâ.

Toimâlâšvuotâ lii pyeri leđe täsitiädust jieijâd vyeimivarijguin, navcâiguin já máhđulâšvuođâiguin. Oro-uv tuu mielâst, et tuu aargâst lii tuárvi tuđâtteijee porgâmuš? Jis västidih “ij”, te magarijd porgâmušâid eidu tun halijdiččih lasettiđ jieijâd elimân?

Ane huolâ jieijâd sosiallijn koskâvuođâin. Nuubij ulmui mieldiorroom já kontakteh iärásáid láá teháliih. Aašijn sárnum, oovtâst porgâm tâi aaibâs tuše mieldiorroom kepideh streesi. Kiäh ulmuid láá eidu tunjin teháliih? Toolah-uv sijjân tuárvi ohtâvuođâ? Ohtâ-uv skippáár lii tiivrâs. Jieijâs peerâ já hyelhih láá teháliih viärmáduvah.

Aibâšah-uv uđđâ olmooškoskâvuođâid? Uđđâ sosiallij koskâvuođâi hammim sáttá aalgâst orroođ hástulâžžân. Lii kuittâg tehálâš vyelgiđ ruokkâdávt olgos tutkâđ pirrâs. Uđđâ skipárijd puáhtá kavnâđ uápui jotteem tâi pargo peht. Puđâldâsâin, siärváduvâin tâi kerhoin lii máhđulâš teivâđ ulmuid, kiäh láá movtijdum siämmáin aašijn.

Merikoskâsâš naver-kocceemritmâ já rijttájeijee ijjânahareh láá teháliih. Uáđđimtárbu lii uáli persovnlâš, já tot mulsâšud ave, geeniárbáduv já aktivlâšvuođâ mield. Rävisulmust uáđđimtárbun miäruštâlloo távjá suullân čiččâmist käävci tiijmán pirrâmpeeivist.

Jis ijjânahareh pääcih uánihâžžân, te vajo ij kannat keččâliđ virkosmittiđ juhâmáin hirmâdávt käähvi tâi eres kofeinjuhâmâšâid, tondiet ko lijgemiärálâš kofein sáttá lasettiđ atâštume tobdoid.

Mielenterveystalo.fi:st kávnoo meid nahhaarttesvuođâ jieštipšomohjelm.

Lihâdem iššeed suddâdiđ jođálmâm roopâ já larmâdâstile, mon atâštâs lii pajedâm. Lihâdem láivud meid atâštume fyysilijd tavdâmeerhâid, tego illávaijeem tâi livzestem. Lihâdah-uv jieijâd mielâst tááláá ääigi tuárvi?

Jis halijdah lasettiđ lihâdem jieijâd aargân, te kannat rähtiđ kalenderân lihâdemvuávám. Mušte, et ko lihâdem oro vuohâsubbon, te toos riämá älkkeebeht. Lihâdem ij ain taarbâš leđe jotelis vazâččem, pic tot puáhtá leđe meid hiätulihâdem tâi veikkâ muorjim tâi pálluspeelah skipáráin. Smietâ, et moos tun lijkkuuh!

Mij avžup, et tun lihâdiččih ucemustáá 3 x 30 minuttid oho ääigi. Uccâ meeri-uv lii ain pyereeb ko ij mihheen. Távjá tehálumos lii peessâđ vyelgiđ!

Maaŋgâpiälásâš raavâd paijeentuálá šiev toimâmnaavcâ. Vuoiŋâšeh láá ulmuu toimâm tááhust tehálâš orgaan. Purâmáin pyereest tun adelah jieijâd vuoiŋâšáid já roopân energia. Šiev purâdemtávástumeh pyeredeh vuájudâttâmnaavcâ, koordinaatio, motivaatio, mušto já streesi kierdâm. Merikoskâsâš purâdemritmâ addel riitmâ meid piäiván.